DRC yamhukumu waziri mkuu wa zamani miaka 10 ya kazi ngumu kutokana na ufisadi

Aliyekuwa Waziri Mkuu wa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo, DRC, Augustin Matata Ponyo alihukumiwa Jumanne kifungo cha miaka kumi na kazi ngumu kwa mashitaka ya ufisadi.

Kufuatia mzozo uliodumu kwa takriban miaka minne, Mahakama ya Katiba ya DRC ilimpata Matata, 60, na hatia ya ufujaji wa fedha za umma zenye thamani ya hadi dola milioni 247.

Matata, ambaye alifanya kampeni dhidi ya Rais wa DRC Felix Tshisekedi katika kura ya 2023 kabla ya kujiondoa, amekuwa akikanusha mashtaka hayo, akieleza kuwa yamechochewa kisiasa.

Kando na Matata, hakimu wa mahakama hiyo Dieudonne Kamuleta alitoa miaka mitano ya kazi ya kulazimishwa kwa mfanyabiashara wa Afrika Kusini na Deogratias Mutombo, aliyekuwa gavana wa Benki Kuu ya DR Congo.

Kuzuiwa kushikilia ofisi kwa miaka mitano

Wote Matata na Mutombo walizuiwa kushikilia ofisi ya umma kwa miaka mitano baada ya kumalizika kwa hukumu yao, huku raia wa Afrika Kusini akiamriwa kuondoka DRC baada ya kutumikia muda wake.

Wakili wa Matata Laurent Onyemba aliiambia AFP kwamba uamuzi huo "usio haki" ulikuwa ushahidi kwamba "hii ilikuwa kesi ya kisiasa."

Mkuu wa chama cha upinzani cha Uongozi na Utawala kwa Maendeleo (LGD), Matata alihudumu katika serikali ya Joseph Kabila kuanzia 2010 hadi 2016, kwanza kama waziri wa fedha na kisha waziri mkuu.

Kisa hicho kilidhihirika mnamo Novemba 2020, wakati shirika la kudhibiti matumizi la serikali la IGF liliporipoti kuwa dola milioni 205 ziliporwa kati ya dola milioni 285 zilizokabidhiwa kwa mpango wa majaribio wa viwanda vya kilimo huko Bukangalonzo, kilomita 250 (maili 155) kusini mashariki mwa mji mkuu.

Matata na madai 'ya kashfa'

IGF ilimtaja Matata kama mhusika mkuu wa uhalifu huo, madai ambayo waziri mkuu huyo wa zamani aliyaita "ya kashfa."

Kesi hiyo ilisikizwa kwa mara ya kwanza mnamo Oktoba 2021, ambayo ilianzishwa baada ya Mahakama ya Katiba kuamua haina mamlaka juu ya mawaziri wakuu wa zamani.

Kisha ilirejeshwa mnamo Juni 2022 kwa Cour de Cassation, ambayo ina mamlaka juu ya wabunge.

Wiki kadhaa baadaye, ilirejesha suala hilo kwenye Mahakama ya Katiba. Alimuunga mkono mpinzani wa Tshisekedi katika uchaguzi uliopita.

Katika kura ya urais ya 2023, Matata alijiondoa katika kinyang'anyiro cha kumuunga mkono aliyekuwa gavana wa jimbo hilo Moise Katumbi kwa matumaini ya kumng'oa Tshisekedi, akiishutumu serikali yake kwa kuandaa "udanganyifu mkubwa katika uchaguzi."

Tshisekedi aliapa kufanya kukabiliana na ufisadi kuwa kipaumbele cha urais wake, huku washirika kadhaa mashuhuri wa mtangulizi wake Kabila wakihukumiwa kwenye lindo lake.