Uturuki inapambana na moto wa nyikani huku hali ya joto kali ikichochea janga kote Ulaya

Moto wa mwituni unaoendelea kote Uturuki umeua zaidi ya watu kumi na mbili na kulazimisha maelfu ya watu kuhama makazi yao, huku mamlaka zikijitahidi kudhibiti hali hiyo katikati ya joto kali na upepo mkali.

Kwa mujibu wa ripoti za hivi karibuni, moto wa mwituni bado unaendelea katika angalau mikoa saba ikiwemo Karabuk, Antalya, Mersin, Ankara, na Kahramanmaras, ambapo maeneo yenye milima mikali na mimea mikavu yamekuwa changamoto kwa juhudi za kuzima moto.

Waziri wa Kilimo na Misitu, Ibrahim Yumakli, alisema kwamba moto mkubwa katika maeneo ya Silifke (Mersin), Serik (Antalya), na Usak–Sivasli umedhibitiwa, huku shughuli za kupoza moto zikiendelea katika Gazipasa, Antalya.

Moto pia ulizuka karibu na maeneo ya makazi huko Bursa, jiji la nne kwa ukubwa nchini Uturuki, mapema Jumapili, hali iliyosababisha kufungwa kwa barabara kuu na kuhamishwa kwa vijiji vya jirani.

Uturuki imeongeza juhudi za kukabiliana na moto wa mwituni. Rais Recep Tayyip Erdogan, kupitia ujumbe kwenye mitandao ya kijamii, alisema nchi hiyo inafanya juhudi kubwa ardhini na angani kuzima moto huo.

"Uturuki inafanya operesheni kubwa dhidi ya moto wa misitu kwa kutumia ndege, helikopta, magari ya ardhini, na maelfu ya wafanyakazi wa misitu pamoja na wajitolea," Erdogan aliandika kwenye X.

Shirika la kukabiliana na majanga la Türkiye, AFAD, lilisema kuwa wanyama wa kufugwa 8,269 wamehamishwa kutoka maeneo hatarishi katika mikoa ya Afyonkarahisar, Bilecik, Eskisehir, Antalya, Usak, Sakarya, na Karabuk.

Tathmini ya uharibifu ilifanyika katika mikoa ya Karabuk, Sakarya, Bilecik, Antalya, Mersin, Usak, na Kahramanmaras, ikihusisha nyumba 56, mabanda manne, maghala tisa ya nyasi, na maghala 10 ya kuhifadhi bidhaa.

Waziri Yumakli alitoa wito kwa umma kusaidia kuzuia milipuko zaidi ya moto, akisema kwamba kuzuia ni njia ya gharama nafuu na yenye ufanisi zaidi ya kudhibiti moto. "Cheche moja tu inaweza kuharibu rasilimali za asili za Uturuki, uzuri wake, na viumbe hai katika mifumo hiyo ya ikolojia," alisema.

Serikali imeanzisha kesi za kisheria katika mikoa kadhaa kuhusu tuhuma za uchomaji moto kwa makusudi. Wizara ya Mambo ya Ndani ilisema kuwa washukiwa 97 wanachunguzwa kuhusiana na makosa yanayohusiana na moto tangu msimu ulipoanza.

Moto wa mwituni wa Uturuki unakuja wakati wa wimbi la joto kali na milipuko ya moto kote Ulaya Kusini na Mashariki ya Mediterania. Nchi kama Italia, Ugiriki, Bulgaria, Uhispania, na Ufaransa zimekumbwa na moto mkubwa katika wiki za hivi karibuni, ukichochewa na joto kali, ukame, na upepo unaobadilika.

Kwa mujibu wa Mfumo wa Habari wa Moto wa Misitu wa Ulaya, zaidi ya kilomita za mraba 237,000 zimeungua kote barani mwaka huu, eneo kubwa zaidi ya Luxembourg, huku zaidi ya milipuko 1,200 ya moto ikirekodiwa hadi sasa.

Shirika la Afya Duniani limehusisha ongezeko la moto hatari, mafuriko, na mawimbi ya joto na mabadiliko ya tabianchi yanayozidi kuongezeka, likionya kwamba bila hatua za haraka, vifo vinavyohusiana na joto barani Ulaya vinaweza kuongezeka mara mbili ifikapo mwaka 2050.